Zeil zuid tot de boter smelt

Kaap Finisterre was meer Kaap Finis-where? toen we hem vorige week rondden: er was  nog geen 100 meter zicht dus we hebben er niets van gezien. Op zondag gaan we met de huurauto uit Santiago alsnog naar de beroemde kaap. We parkeren in het stadje Finisterre om de laatste 4 kilometer te lopen: zo hebben we toch nog ons stukje bedevaart.

Bedevaart

Uitzicht vanaf de route

Op de kaap

Lighthouse Finisterre

Wat we ons in Santiago de Compostello niet realiseerden is dat het eigenlijke eindpunt van een bedevaart deze kaap is en daarom treffen we er wederom veel wandelaars en fietsers. Het is gebruik om iets op de kaap achter te laten en zo liggen er her en der schoenen, kettinkjes, shirts, wandelstokken en zo nog wat bedevaart-uitrusting.

Laat t daar maar liggen

Het eindpunt

Na ons bezoek aan de kaap lopen we via een andere route door de heuvels terug naar Finisterre: een mooie route maar niet zo goed aangegeven dus we maken iets meer afstand dan eerste gedacht. Meike loopt het laatste deel op blote voeten omdat ze blaren heeft gekregen.

Terug in Muros maken we plannen om weer verder te gaan: het bezoek aan Nederland was fantastisch maar het is ook nodig om de reis te hervatten. Robert brengt op maandagmorgen de huurauto terug naar Santiago en na boodschappen doen bij de Gadis gooien we los met bestemming Combarro in de Ria de Pontevedra.

Viskorf aan lange stokken om schaaldieren van de bodem te vissen

 De oplettende lezer die bekend is in dit gebied zal opmerken dat we de Ria de Arosa overslaan: het is vloeken in de kerk maar we vinden de Ria's nu niet zo bijzonder dat we ze perse allemaal willen verkennen. Als dagzeiler zijn ze te gek: beschut water en leuke plaatsjes maar wij zijn toch meer van het type 'van A-naar-B zeilers'

Ge-Christificeert pleintje

Combarro mag je echter niet missen: het is een prachtig stadje. Op veel kruisinkjes staan beelden van Jezus en Maria: hiermee Christificeren ze kruispunten waarvan ze dachten dat deze een verzamelplaats waren voor heksen.

Combarro

 We treffen de bemanning van de Isabella die voor onbepaalde tijd op reis zijn. Hun oversteek van Biskaje was iets minder gelukkig: een motorstoring die ze niet konden verhelpen zorgde ervoor dat ze dagen hebben liggen drijven zonder wind. Bij aankomst in Spanje was een monteur in 5 minuten klaar: er was nog 1 nippel waar ontlucht had moeten worden.

Combarro

Als we noemen dat onze volgende bestemming de Islas Cies zijn geven ze aan al dagen te wachten op de benodigde vergunningen om de eilanden te mogen bezoeken per jacht. In geen van de pilots die wij aan boord hebben worden deze vergunningen benoemd en hoewel Robert ook ergens gelezen heeft dat er je een permit moet hebben gaan we daar doen of onze neus bloedt. Navraag bij onze Franse vrienden leert dat zij denken dat het voor Cies niet nodig is en voor Isla Ons wel. We zien het wel, we hebben ons best gedaan.

Lunch, met dank aan Siebrens cadeautje

Volop visserij 's ochtends vroeg bij Cies

 Dinsdag 23 augustus zeilen we naar Cies en vangen onderweg een mooie makreel. Het kunstaas wat Ties van Siebren kreeg eerder deze week doet het goed ! Anneke gaat met de vis aan de slag: eerst moet ie dood, en daarna gefileerd. Niet een makkelijk klusje: je maakt een mooi dier dood en wil er zo veel mogelijk vis van af weten te halen zodat de vangst goed wordt benut en je niet te veel van een mooi dier verspilt. Om dit dan ook nog op een rollende boot te doen maakt niet niet makkelijker: de makreel smaakt heerlijk maar Anneke kan er niet van genieten.

Onderweg naar de vuurtoren

Isla de Sao Martin

 Even later gooien we ons anker neer bij de Playa Arena das Rodas bij de Isa Cies. Het wordt snel duidelijk hoe de Spanjaarden met deze natural reserve area omgaan: we komen rond zes uur 's avonds aan en er varen veerboten af en aan om de honderden (duizendend?) dagjesmensen van het eiland te halen. De eilanden zijn prachtig maar dus niet bepaald ongerept: de volgende dag wandelen we zowat in colonne naar de vuurtoren en terug, een schitterende tocht. Hierna gaan we naar het strand waar we heerlijk kunnen zwemmen.

Bijna boven

Uitzicht vanaf de vuurtoren

Omdat de anker plaats wat 'rolly' is gaan we na het zwemmen en het warme eten anker op om naar Baiona te zeilen: dit is ongeveer 10 mijl en een mooie stad. Op Cies hebben we uiteindelijk niets gemerkt van het moeten hebben van een vergunning.

De lagune tussen Isla del Norte en Isla del Faro

 Baiona doet mondain aan: mooie kledingzaken en veel verzorgde mensen op straat. We voelen ons iets underdressed maar als yachty mag dit vinden we. In Baiona treffen we ook Alain en ook zijn vrienden Eric en Muriel: een fijn weerzien.

Baiona 's avonds

en 's ochtends vroeg bij vertrek

Op  donderdag verlaten we Spanje: we gaan om 08.00 anker op met bestemming Viana do Castelo in Portugal. Niemand van ons is eerder in Portugal geweest dus dit maakt het extra bijzonder. Naar goed gebruikt verzeilen we ons weer in de kustmist alleen trekt deze dit maal niet op als we de haven aanlopen. Zelfs tussen de pieren zien we nog steeds niets: het zicht zal hooguit 50 meter zijn. Gelukkig kunnen we met de radar wel goed de haven in kijken, anders was het niet verantwoord om zo binnen te lopen.

We zijn in Portugal

Viana de Castelo

 We maken vast aan het wachtponton: we zijn met onze 13 meter wat aan de maat om in de haven te liggen en eigenlijk ligt dit ook wel zo lekker in de rivier met een verkoelend windje. Opvallend is het aantal Nederlanders wat in de haven ligt en die ook nog eens allemaal uit Den Haag komen. Robert spreekt de eerste beste 'nederlander' aan om te vragen hoe dit zit. Het blijkt dat als je een jacht onder Portuge vlag registreert dat je dan aan heel veel eisen moet voldoen (uitrusting, keuringen etc) en dat daarom veel Portugezen hun boot registreren in Nederland of Belgie. Er schijnt in Lissabon zelfs een 'Dutch pontoon' te zijn: allemaal jachten van Portugezen onder Nederlandse vlag. Tja...lang leve de EU maar.

Uitzicht over de ria

Kerk van Santa Luzia

De stad is mooi en meteen anders dan Spanje: de bouwstijl (tegeltjes, balkonnen), het feit dat mensen goed engels spreken, de processie die gelopen wordt, op veel plekken gratis WIFI. Robert herkent de bouwstijl van zijn bezoek aan Macau: een oude Portugese kolonie bij China. We bezoeken een kerk bovenop de heuvel en genieten van het uitzicht wat het twee-na-mooiste ter wereld zou zijn volgens National Geographic. Nu zouden wij niet zo ver willen gaan maar mooi is het wel.

Stiekem echte kaarsjes branden ipv led-kaarsjes achter glas

 Robert brengt onze twee grote, maar sinds Engeland lege, gasflessen naar de lokale chandler die ze kan laten bijvullen. Op de Scillies zijn we overgeschakeld op ons noodrantsoen Camping gas maar dit is zo achterlijk duur dat we bij de eerste gelegenheid de normale flessen laten vullen: nu dus.

Walk like an Egyptian

 's Avonds kijkt Ties de kunst van het garnalen vissen af bij een lokale visserman.

De volgende morgen worden de gevulde gasflessen bij de boot bezorgd: fijne service. We bunkeren water en willen ook diesel tanken maar het blijkt dat dieselpomp in de haven defect is. Robert vult 4 jerrycans van 22 liter met diesel bij het benzinestation in de buurt. Dat is nog een aardige sjouwpartij.

Logstand 11111, natuurlijk niet alleen van deze reis, maar toch

We horen dat de Tsuru van de familie Bogaart in Leixoes/Porto is aangekomen dus we besluiten door te varen naar Porto om hen te ontmoeten. Vanaf Viana is dit ongeveer 30 mijl varen en nadat het gas, water en diesel aan boord is gooien we los. Onderweg zien we op de AIS de Blue Dream van Thom en Hilda achter ons varen en we maken via de marifoon even een praatje. Zij hebben grofweg dezelfde plannen als wij dus we zullen elkaar nog wel vaker tegen komen.

Porto

De aanloop van de rivier Douro bij Porto is toch wat lastig (een drempel, zeer felle ebstroom), zeker in het donker. Hoewel het perspectief om in de stad af te meren lonkt besluiten we toch naar Leixoes te gaan van waar je met metro of bus ook heel snel in Porto bent en bij aankomst treffen we de Tsuru daar voor anker en ook de Agaath. 's avonds hebben we met elkaar een borrel aan boord van de Tsuru.

Porto

 Zaterdag 27 augustus bezoeken we Porto. Een prachtige stad. Helaas staat er bij de beroemde boekwinkel een rij van zeker 200 personen om binnen te komen dus dat moeten we over slaan. Staand bij de kademuur zijn we niet rouwig dat we in Leixoes zijn gaan liggen: het is een onrustige plek waar het hard stroomt.

De boekwinkel, 3 euro entree terug te krijgen bij aankoop van een boek.

Op zondag gaan we op tijd anker op in Leixoes om de 170 mijl naar Lissabon te varen. Het weerbericht geeft noordenwind, 20 knopen, later misschien wat meer, dus lekker opschieten ware het niet dat de wind de eerste uren gewoon zuid is en we weer in de mist belanden. Gelukkig is de mist van korte duur en niet veel later zet de noorden wind in. Anneke en Robert draaien hun wachtjes terwijl de boot zich een weg naar het zuiden rolt en ploegt. Bij Peniche trekt de wind nog wat aan en omdat de bodem hier een trog vertoont is de zee erg onrustig. Eenmaal Peniche voorbij zakt de wind weer wat in en kalmeert de zee wat.

Porto

We hebben een aantal keer marifooncontact met de Tsuru die met ons vertrokken is en min of meer in de buurt is. De Agaath komt later achter ons aan. Leuk dat je zo samen wat kan opvaren. 

Maandagmorgen breekt een nieuwe hoofdstuk aan: in Nederland beginnen de scholen weer, en dus ook aan boord van de Grutte Grize. Anneke begint met wat introductie: weekindeling, wat regels en werkafspraken en de kinderen schrijven een kennismakingsbrief voor de juf van de wereldschool die e.e.a. monitort. Ook verzinnen we een naam voor de boordschool. Uit verschillende suggesties (o.a.'Centrum voor Tucht en Discipline', 'CBS het gefileerde visje') bedenken en kiezen de kinderen 'Wereldreizigers van Tamar'. (Tamar staat voor de eerste letters van onze voornamen)

Op de Taag vlak voor Lissabon

Later op maandag rondden we de kapen Cabo da Roca en Cabo Raso: dit zijn de laatste kapen voor het Rio Teje estuarium waar Lissabon in ligt. Deze kapen doen hun reputatie eer aan: de wind accelereert totdat we af en toe 30 knopen op de klok hebben staan. Opschieten doet het zo in ieder geval wel. Gelukkig bedaart de wind en zee als we bij Cascais de hoek om zijn: dan lijkt 20 knopen ineens lekker rustig terwijl die windsterkte voor veel mensen al een reden is om in de haven te blijven.

School is begonnen

We zeilen tegen de ebstroom de rivier op en vinden een plekje in de Doca de Alcantare marine vlakbij de beroemde brug. Morgen gaan we na schooltijd Lissabon verkennen.

Finisterre, Ria de Muros & Ria de Beetsterzwaag

Op zaterdag 13 augustus vertrekken we 's morgens uit A Coruna om weer een stukje westelijker uit te komen, hopelijk Camarinas. Alain vertrekt een uurtje eerder dan wij, wij worstelen nog met de laatste wasjes waarbij de machine niet gedaan heeft wat 'ie moest doen en dus vertrekken we met de was op een waslijn door de boot geknutseld.

Wasdag

Het eerste stukje zeilen gaat mooi, al  is het wat heiig en waait het weinig. We motorzeilen, met Alain voor ons in zicht. Na zo'n twee uur varen vermindert het zicht ineens tot zo'n 150 meter. Dat is wel heel weinig. We zetten de radar aan en communiceren met Alain over ons wederzijdse interpretatie van het radar- en weerbeeld. Dit is vermoeiend varen, we besluiten dan ook ter hoogte van de Ria de Laxe e Corme om daar te gaan ankeren en morgen beter weer af te wachten. Alain vaart door richting Camarinas. De plotter geeft een secure digitale weergave van de onzichtbare werkelijkheid om ons heen. En hoe dichter bij Corme we komen, hoe beter het zicht. Er liggen meer schepen voor anker, we vinden een mooi plekje bij het strand.

Grutte Grize in het grote grijze bij Corme

Het dorpje is heerlijk rustig, we vinden een supermarkt, drinken wat op het terras want in Corme schijnt gewoon de zon. We herinneren ons dat we inderdaad wel gelezen hadden over hardnekkige zeemist langs deze kust. We slapen rustig achter ons anker en hebben de wekker om 6.30 gezet om de volgende morgen vroeg verder te kunnen varen. Om 6:30 zijn we allebei even flink in de war. Het is buiten pikdonker en voorzover we het dorp kunnen zien, nemen we nergens een teken van leven waar. De radartjes beginnen te draaien: hebben we ons dan toch vergist in de tijdzone? Of is er een zonsverduistering die we over het hoofd gezien hebben? Robert checkt via de SSBradio nog even de wereldtijd. Nog onzeker over of het nog licht gaat worden beginnen we rustig aan de voorbereidingen om ankerop te gaan. En zowaar, rond 7:00 lijkt het een vleugje lichter te worden. We besluiten dat onze verwarring te verklaren is door het tempo waarin we de mijlen zuidelijker gevaren zijn van de Scillies naar de Spaanse Rias en het vele uitslapen de dagen daarna. Het wordt snel lichter en we varen met rustig zeilweer de Ria uit en koersen weer west. De wind komt recht van achteren en we varen 'm dood met onze bootsnelheid, wat resulteert in een schijnbare windstilte. Ach, we wilden graag met rustig weer om Finisterre heen dus we motoren met zo'n vijf knopen de mijltjes weg. Al snel zitten we weer in de dikke mist en gaan we over op varen op radarbeeld, plotter en actieve uitkijk voor vissersboeitjes die soms vlak voor de boot liggen en waarvan we de lijn niet in onze schroef willen krijgen. Zo ronden we kaap Finisterre op zo'n 200 meter, wat een magnifiek uitzicht zou moeten zijn ware het niet dat we 100-150 meter kunnen kijken.

Kaap Finis-where ?

Begin van de avond laten we ons anker vallen in Ria de Muros, voor het dorpje Muros. Een rustig ankerplekje. We gaan met de bijboot naar de kant, er blijkt een soort dorpsfeest aan de gang te zijn in dit deels nog middeleeuwse kustplaatsje.

Muros

We pikken een wifi op,  de kinderen spelen even in de speeltuin en 's avonds verdiepen we ons in de mogelijkheid om een paar dagen naar Nederland te gaan om ons nieuwe neefje Redmer te bezoeken. We dubben tussen autohuur (betaalbaarder, tijdrovender en vermoeiender) en vliegen vanaf Santiago (duurder, sneller). 's Ochtends hakken we de knoop door en bestellen de vliegtickets. Gelukkig vliegt Vueling op dinsdagen en zaterdagen rechtstreeks naar Schiphol en vv. Dat is dus dinsdag de 16e heen en zaterdag de 20e terug. We hebben er allemaal ontzettend veel zin in. De kinderen hebben bovendien nog nooit gevlogen dus verheugen zich ook daar op.
De rest van de maandag vullen we met een wandeling door de middeleeuwse straatjes van Muros en 's middags liggen we op het strand en in de avond eten we bij de lokale pizzeria.

De mist probeert Muros te veroveren

Bijna net zo lekker als Oost Achterom Hindeloopen

 's Avonds pakken we onze spullen heel efficient in, morgen reizen we met z'n 5-en met 1 handbagagekoffer en 1 rugzak.
Dinsdag staan we om 7:00 bij de bushalte in Muros en de bus zet ons om 9:00 aan de rand van het stadscentrum van Santiago de Compostela af.

We zoeken uit hoe en hoe laat we richting vliegveld kunnen en lopen daarna richting het oude stadscentrum met z'n vele kerken en prachtige kathedraal. We zien vanzelfspekend veel pelgrims in de stad, in moderne hikers-uitrusting. Ongeveer 1 op de 3 winkels hier is een souvenirwinkel, 1 op de 10 gebouwen een religieus centrum en op elke hoek van de straat zie je wel een non of pastoor lopen. We bezoeken natuurlijk de grote kathedraal waar het er opvallend commercieel aan toe gaat: kaarsjes branden kan niet meer, dit is vervangen door een groot aantal led-kaarsjes waarvan er 1 aanfloept als je 20 cent in de machine gegooid hebt. Ties maakt de mooie opmerking dat daar vast een sensor is en vraagt zich af hoe vaak je met een papiertje heen-en-weer door de gleuf moet gaan om het hele bord kaarsjes aan te krijgen. We lopen snel door ;-)

Biechten in alle talen

Jacobsschelpoorbellen

Binnen zijn naast een enorm pracht&praalaltaar voor de heilige Jacobus (die daar recht onder begraven ligt volgens de verhalen) een stuk of 20 biechthokjes met ieder een eigen priester. Bij de een kun je volgens het aanplakbilject biechten in het Gaelic en Iers, bij de ander in het Engels en Spaans, weer een ander Duits en Pools, etcetera etcetera. Op verschillende plaatsen in de kathedraal wordt dagelijks een mis gehouden in verschillende wereldtalen. Op het moment dat wij er zijn vindt er eentje plaats in het Pools, het zit er behoorlijk vol. We besluiten om in de rij te gaan staan om door het altaar te kunnen lopen waar je het beeld van St. Jacobus kunt omhelzen en onderlangs langs de tombe kunt lopen. De rij is lang en staat tot het eind van het plein buiten maar later op de dag zien we dat die nog eens 3x zo lang is geworden. Een associatie met de Efteling ontstaat gauw. We kopen natuurlijk souvenirs, prachtige zilveren oorbelletjes in de vorm van een St. Jacobsschelp voor de meiden, een beeldje van St. Jacobus voor Ties en nog wat moois en betekenisvols voor vrienden en familie.

Met de bus zijn we mooi op tijd op het vliegveld en na een rustig vluchtje met mooi uitzicht over Biskaje, Frankrijk, Belgie en Nederland vliegen we heit&mem op Schiphol in de armen. Het is een rare gewaarworden: al die mijlen die we in 2 maanden zuidwestelijk gevaren hebben, vliegen we in 2 uur en een kwartier terug.

Beer vliegt ook voor het eerst

In 2 auto's rijden we richting Friesland, we eten gezellig (het is tenslotte Ties' 10de verjaardag vandaag!!!) met z'n allen onderweg wat. En dan staan we ineens 's avonds laat voor de deur van het huis van vrienden in ons eigen dorp. We mogen een paar dagen in hun huis logeren, zelf zijn ze met vakantie. De bedden zijn al opgemaakt en ze hebben zelfs boodschappen voor ons gedaan!!!! We voelen ons gezegend met hun zorg.

Ties met Redmer

Wat een mooie jongen !

De dagen Beetsterzwaag en familiebezoek zijn een groot warm bad: op woensdag bewonderen we neefje Redmer uitgebreid en doen wat boodschappen in Leeuwarden (nu we er toch zijn....). We eten bij heit&mem en Ietje, Johan en Redmer eten mee. Op donderdag spelen de kinderen met hun vriendjes en vriendinnetjes: als vanouds stappen ze op de fiets (oke, niet hun eigen) en doen een rondje dorp langs verschillende adressen. Overal zijn ze van harte welkom en ook wij kletsen gezellig her en der bij. Donderdagmiddag doen we wat watersportboodschappen in Sneek, waar we heel verrassend de zeilschool Krekt Sailing treffen. We praten kort bij met Reinder. Daarna barbecueen we bij Hessel (broer van Anneke) en Sabine en hun dochters. Het samenzijn voelt heel vertrouwd en goed, fijn om zoveel tijd met goede vrienden door te kunnen brengen nu we in Nederland zijn!!!

Even op bezoek bij Ome Reinder

BBQ bij de Steegstra's in Sneek, dat gaan we missen

De nichtjes

 
Amarins kreeg de uitnodiging om op vrijdag een dag met haar vriendinnetje Renee naar Terschelling te gaan, dus die is de hele vrijdag de hort op. Daar bezoeken ze ook nog vriendin Isa die daar op vakantie is. Roosmarijn, vriendin van Meike, komt een dagje over van Schiermonnikoog naar haar eigen huis, waar wij logeren. De meiden trekken de hele dag leuk met elkaar op. We gaan met z'n allen naar Auke en Froukje en koken 's middags lekker voor Sieger, Melle, Roos en ons 4-en (Amarins is nog op Terschelling). Na het eten vertrekt Roos met haar broertje en vader naar Schiermonnikoog, het afscheid is natuurlijk niet leuk. Een kwartiertje later gaat de deurbel: twee vriendinnetjes van Meike hadden gehoord dat ze hier was en er wordt heel gezellig bijgekletst. 's Avonds laat rolt een zeer blij en moe Amarinsje door de voordeur, regelrecht naar haar bed

Roos en Meike

Bij Froukje op de trampo

Amarins met vriendinnetjes op TS

BFF's

Ties piraat & friends

Handig, Beppe als fotograaf

Zaterdagmorgen nog een keer op bezoek bij Redmer, waar mem mooie foto's maakt van alle kleinkinderen. We nemen afscheid van de familie en zijn daarna nog een paar uurtjes in Beetsterzwaag. We gaan naar Rogier en Isa, waar Judith en Benthe ook met Meike komen spelen.

Judith, Isa en Meike

Ties is bij Siebren die vandaag z'n verjaardag viert en Amarins speelt met Femke. We ruimen ons logeeradres op, worden nog met een bezoek van "juf" Anna verrast en draaien om 14:00 de deur op slot. We hebben het ontzettend fijn gehad deze dagen en beseffen ons hierdoor sterk dat we volgend jaar bij terugkomst met liefde de draad van ons oude dagelijks leven in Beetsterzwaag weer oppakken!!

In de rij voor de Lorentzsluis

We rijden naar Schiphol en komen onderweg toevallig op twee plekken Auke en Froukje nog tegen.... zo kan er nog even met Amarins geknuffeld worden, die hebben ze vrijdag niet gezien.
Op Schiphol treffen we mem, die met de trein gekomen is zodat zij de auto mee terug kan nemen naar Friesland. We krijgen op de valreep nog de foto's die ze 's ochtends gemaakt heeft van de kleinkinderen, knuffelen nog een laatste keer en vertrekken dan richting vliegtuig. Om 22:15 staan we weer op Spaanse bodem. Onduidelijkheid over de huurauto zorgt even voor schrik maar uiteindelijk is alles duidelijk en rijden we naar Muros. We rollen om half twee moe en tevreden in ons bed..............................................