Een oversteek uit het boekje

Dinsdag 6 december om 15.30 gooien we los voor de oversteek van de Atlantische Oceaan naar Suriname. Best een gek idee: je ligt veilig in de haven van Mindelo om los te gooien voor 1890 mijl (toch zo'n  3500 kilometer) zeilen naar een ander continent. Maar goed: de boot is goed, we hebben voor zeker 6 weken eten aan boord, visgerei, genoeg diesel en gas en alle veiligheids- en communicatiemiddelen die we denken dat in geval van nood nodig zijn. Gaan dus.....

Dag Kaap Verden, tot graag weerziens

 We worden weggetoeterd door de Zahree, Tsuru en de Agaath

Ties test 'Penny', de nieuwe reel

Met onze kortegolf zender met data modem kunnen we zelfs midden op de oceaan emailen dus we kunnen onderweg ook ons blog bijhouden. Robert heeft een vast ochtend ritueel: als hij om 05.00 de wacht overneemt haalt hij de laatste weerkaarten en gribfiles op, stuurt een blogupdate met een dagrapportje en maakt brooddeeg voor verse brood bij ontbijt en lunch.

Meike ziet dat het goed is

De eerste mijlen zijn wat rommelig, iedereen moet wat inslingeren en we zijn duidelijk nog onder de invloed van de eilanden: de zee is wat rommelig, de wind wat draaierig, maar we maken mooie voortgang en zo zeilen we de eerste nacht in.

Het volgende is een overzicht van dag tot dag zoals we dat ook onderweg hebben gestuurd:

Dag 1. Het is hier nu 05.00 boordtijd (06.00 UTC) en de eerste nacht zit er weer bijna op. Gisteren zijn we om 15.30 van Mindelo vertrokken. De wind was wat variabel vannacht, waarschijnlijk nog invloed van de eilanden. DTG naar Paramaribo 1820 mijl. Een mooie sterrenhemel en nu wind in de rug.

Dag 2. Gisteren vingen we een Mahi Mahi van ongeveer 40 centimeter. De nieuwe reel en lijn werkt uitstekend. Anneke heeft de vis bereid met limoen en pepertjes en zo ligt deze te wachten voor de lunch van vandaag. Iedereen is inmiddels aardig wat ingeslingerd en de stemming is goed. Positie vanochtend om 05.00: 15.52.5N, 28.02.18W, afstand nog te gaan: 1703 Nm.

Ceviche van verse Mahi Mahi

Dag 3. Afstand nog te gaan 1570 mijl. We hebben nog steeds noordoost 4 tot 5 in de rug en tot nu toe alleen de motor aangehad om een beetje stroom te draaien: het is niet zo zonnig en met de wind van achteren doet de windmolen ook niet zoveel. Vandaag kan er weer gevist worden want de Mahi Mahi die we woensdag vingen is schoon op. Anneke had m gegaard in limoensap en bereidt met tomaat en ui: zalig ! Later op de dag kregen we gezelschap vam 8 vogels die wel wat op ibissen leken maar dan kleiner. Ze vlogen zo'n 15 minuten rond de boot en eentje was dapper genoeg om even te rusten op een zaling. Daarna vertrok de groep, waarschijnlijk op zoek naar een scip wat een veiliger (minder bewegelijk) rustplaats kon bieden. We varen nog binnen marifoonafstand van de Tsuru en hebben via de SSB contact met de anderen. Kwamen 2 koopvaardijschepen tegen op zichtafstand.

Ibissen op approach

Dag 4. Afstand nog te gaan 1440 mijl. Rond de middag kwamen we de Kaveri Spirit tegen. Minste CPA was 80 meter maar hij verlegde tijdig koers om achter ons langs te varen. De wachtleider had duidelijk zin in een praatje met zowel ons als de Tsuru en we hebben hem nog geholpen zijn HF radio te testen door een DSC individual bericht te sturen. De wind was iets minder vandaag (iets rustiger) maar is nu weer 'aan' gelukkig. Geen rustende vogels vandaag, wel twewe vliegende vissen aan dek. Uitgebreid gekwsrtet en geyachtzeed, maar nog niet iedereen is fit genoeg voor school.

In de Turkse koffietent

 Dag 5. Afstand nog te gaan 1304 mijl. Het schiet nog steeds lekker op met een Noordoost passaat in de rug. Via de HF vernemen we dat alle andere Nederlandse boten inmiddels vertrokken zijn uit Mindelo. Het is warm aan boord maar liever zeilen we niet met de bimini: daarom bouwen de kinderen met een fleecedeken een soort Turks koffiehuis tegen de zon.We bellen met de satfoon met Opa en Oma, even laten horen dat het goed gaat.

 De kinderen zijn begonnen aan de Engelse Harry Potter boeken en vragen ons de oren van het hoofd over de betekenis van woorden. Robert maakt pompoensoep met wraps met gesmolten kaas: het leven aan boord is nog niet zo spartaans.

Meike leert hoe de SSB werkt

 Dag 6. Afstand nog te gaan 1166 mijl. Het in Mindelo ingekochte verse vlees was op dus weer een lijntje uitgegooid en een mooi tonijntje gevangen. Niet zo'n grote maar genoeg om een gezin van 5 een goede maaltijd te geven met gebakken aardappeltjes en wortels. De in Mindelo gekochte reel 'Penny' doet het uitstekend. Nog steeds weer uit het boekje: noordoost 4 a 5 in de rug en mooie passaatwolken in de lucht. Tsuru vaart nog steeds op marifoonbereik naast ons en at MahiMahi met gebakken aardappels en wortels. Mooi stelletje copycats zijn we hier midden op de oceaan. De opbrengst van de zonnepanelen wordt voor een groot deel opgeslokt door de koelkast met dit warme weer dus we moeten elke dag een paar uurtjes stroom draaien. Ook dagelijkse routine is het van dek verwijderen van 'gesneuvelde' vliegende vissen.

 's avonds in het SSB net bereikt ons een erg vervelend bericht: de Bojangles is zijn mast verloren. De Blue Nose heeft drie uur daarna in een squal zijn giek gebroken. Er zijn geen gewonden, de Bojangles heeft alles overboord weten te zetten en voldoende diesel om de laatste 300 mijl op de motor te varen. Het nieuws slaat in als een bom bij alle Nederlandse boten: het kan mis gaan, hoe voorzichtig en verstandig je ook bent. Blues Nose en Bojangles varen bij elkaar in de buurt, weten contact te maken en blijven bij elkaar tot in Suriname. Via de SSB van de Blue Nose horen we elke dag dat het goed gaat: gelukkig.

's avonds in de kuip lekker lezen met muziek

Dag 7. Afstand nog te gaan 1024 mijl. We varen nu al ruim 850 mijl over bakboord met de genua aan loef op de boom. Hoezo lui zeilen? Wel goed uitkijken voor squals maar tot nu toe nog niets hoeven doen. De kinderen hebben duidelijk tijd om na te denken als je kijkt wat voor vragen ze stellen: "Als je teveel drugs neemt en dan per ongeluk dood gaat, is dit dan ook zelfmoord ?" Dussss. Wat kleine klusjes gedaan: invetten van de lagers van de stuurstand die begonnen te piepen en een patroon van het drinkwaterfilter vervangen. Ook hebben we vandaag de boordtijd een uurtje teruggezet. We zitten nu op de tijdzone van Brazilie en hiermee wordt het weer op een normalere tijd licht en donker.

Meike belt even met Iris

 De Tsuru vaart nog op marifoonbereik naast ons. Michel moest vandaag overboord om een stuk plastic uit de schroef te halen: eerste de boot stil gelegd en toen met veel veiligheidslijnen eruit. Wat een held. Gelukkig staat onze schroef stil tijdens het zeilen en zit deze in een schroefraam, hopelijk blijft er niets aan/in hangen. Meike had een beetje heimwee en heeft met de satfoon gebeld met Iris: dat deed Meike erg goed.

Engelse Harry Potters gaan er in als koek

 Dag 8. Afstand nog te gaan 885 mijl. Na zeven en een half etmaal varen zijn we al over de helft: het gaat mooi vlot. Ondanks dat we wast defensief varen: 2e rif in grootzeil en de genua op de boom. True wind is tussen de 20 en 25 knopen dus het waait ook wel aardig. De Tsuru vaart een mijl of 6 voor ons, dus we kunnen nog steeds gezellig bijkletsen via de marifoon. Met de andere Nederlandse jachten die onderweg zijn hebben we twee keer per dag contact via de SSB radio. Het vergaat iedereen goed. We hebben ons vandaag vermaakt met school, de Top 2000 van 2011 (we hebben de eerste 100 op de mp3 speler staan) en spelletjes als yahtzee en kwartet. We zijn reuzeblij met onze Ovni: ze ligt rechtop in het water en neemt de golven meestal gemakkelijk en is niet wreed. Alleen af en toe maken we een schuiver, maar over het algemeen is het reuze comfortabel aan boord ondanks de toch best aardige wind. Zowaar hadden we ook zeiltechnisch wat te doen: na 900 mijl over stuurboord te hebben gevaren hebben we om 10.25 gegijpt. We moesten even opzoeken het dat ook wel weer moest zo lang was het geleden :) .

Het blijft mooi en verveelt nooit

 Dag 9. Afstand nog te gaan 745 mijl. Vandaag was het weer zo mogelijk nog mooier dan eerdere dagen: de atmosfeer was veel stabieler en de wind dus constanter en het was nagenoeg onbewolkt een groot deel van de dag. We maken dagafstanden van rond de 140 mijl en over het algemeen hebben we weinig last van de golven (als in weinig rollen en slingeren). Vast ritueel is het oprapen van vliegende vissen. Vandaag vloog er een voor Anneke's gezicht langs in de kuip. De kinderen hebben een nieuwe spelletje verzonnen met dobbelstenen: iets met yachtzee's gooien in zo min mogelijk beurten en dan een paar keer en tot een maximum van 15 worpen (een soort midgetgolf concept). De Tsuru vaart nog steeds een paar mijl voor ons en is al drie dagen het enige schip wat we zien op de AIS. Via het SSB net hoorden we dat Bojangles en Blue Nose naar verwachting deze nacht de Suriname rivier hebben bereikt. Wat ons wat tegen valt is het zeeleven wat we zien: waar we eerder veel dieren zagen blijft het nu bij vliegende vissen alleen. De boot houdt zich goed: nog geen schade of schavielplekken (afkloppen !).

Mini vliegend visje

 Dag 10. Afstand nog te gaan 614 mijl. Vandaag passeerden we de Vema fraction zone maar merkten niets noemenswaardig van de bodem onder ons. Wel zagen we 4 visserschepen die gezellig zonder AIS voeren. Gelukkig voerden ze zoveel licht dat ze zo ook goed te zien waren. We hebben ons vermaakt aan boord met school, spelletjes, kletsen en muziek. 's Middags was de seastate rustig genoeg (nou ja... rustig) om pannekoeken te kunnen bakken voor de lunch tot groot plezier van de kinderen. Halverwege de middag ging de vaart er een beetje uit omdat we geen stroom meer mee hadden of zelfs een klein beetje tegen maar gelukkig hebben we nu weer een knoopje stroom in de rug mee. Het zelf verzonnen dobbelspelletjes is inmiddels omgedoopt tot 'Muchi' en verrijkt met nog een paar extra spelaspecten: het begint op een echt spelletje te lijken dus misschien straks in Nederland maar een patentje doen :). Vandaag ook een vliegende vissen record geboekt: 8 dode van dek geraapt en 4 nog levend terug weten te gooien. De Tsuru vaart nog steeds binnen VHF bereik.

Ties met de BMF (geen zorgen: er zitten nog dopjes op de haken)

 Dag 11. Afstand nog te gaan 480 mijl. Vandaag was weer een mooie zeildag, hoewel we begonnen zoals elke dag met een wat korte steile zee: dit lijkt wel een soort dagelijkse gang in de golven: 's ochtends en 's avonds is de zee een uurtje wat bokkig. De watertemperatuur is inmiddels 28,2 graden dus het is in de boot ook lekker warm: 33 graden midden op de dag. We vermaken ons nog steeds met muziek, spelletjes en school en de kinderen zingen luid mee met nummers die ze niet kennen. Door de kuip schalt 'We don't need no education !'. Jammer, helaas, dat bepalen wij dus wel :) .

Slechtste score ooit ?

We vangen een Blue Warehou (ken de Nederlandse naam niet) en deze wordt 's avonds verorberd bij het diner. Ties zou 'm wel gebakken in olie in een beslagje lusten en vraagt of we planeermeel hebben, dat kan dan ook op de onderkant van de boot. Het gaat overigens hard zat: met dubbel rif en 3/4 genua lopen we nog steeds 130 mijl per dag terwijl het leven aan boord met wat minder zeil prima comfortabel is: Robert slaagt er zelfs in verse pizza te maken tijdens de lunch. We komen niets te kort, hebben nog steeds genoeg verse groente hoewel het fruit nu op is op wat citrusvruchten na.

Passaattuig: 2e rif en genua op de boom en treinen maar

 Dag 12. Afstand nog te gaan 345 mijl. De adventskalenders van de kinderen zijn de afgelopen dagen wat gesmolten dus ze zijn omgedoopt tot chocolodemelkkalender.

Pizza !

In de loop van ce zaterdag verandert het weer wat: het is overwegend bewolkt en steeds meer buiig. Dit zet zich door in de nacht: we hebben regelmatig regenbuien waar ook wel wat wind in zit. We halen onze hoogst gemeten SOG: 12,3 knoop (heel even van een golf af uiteraard). Overdag hebben we ook gegijpt, de tweede keer deze tocht, en we varen nu weer met grootzeil over bakboord en genua op de boom op stuurboord. Robert kreeg wat genoeg van de oploskoffie dus hij zet al drie dagen 'echte' koffie maar vandaag ging het een beetje mis: water vloog uit het filter over Robert's hand. Niet ernstig verbrand maar toch een paar uurtjes pijnlijk genoeg om maar weer oploskoffie te drinken de komende dagen.

Anneke haar ontplofte vest

Dag 13. Afstand nog te gaan 222 mijl. Sinds zaterdagnacht is het weer een stuk minder prettig dan daarvoor. De barometer daalde naar 1008, wat in deze streken verdacht laag is en inderdaad: op de weerfax van zaterdag op zondag is een trogje verschenen ongeveer waar wij varen. De invloed is duidelijk: de ene buienlijn na de andere en de meeste met veel wind erin: meestal rond de 30 knopen, regelmatig nog een beetje meer. We rollen dan de genua helemaal in (dat kan met de boom erop die dan tot het voorstag komt) en surfen met alleen het twee keer gereefde grootzeil dan van de golven af. De hoogst gemeten snelheid tot nu toe is 12,9 knoop. Gelukkig stabiliseert het weer zich wat in de loop van zondagavond en op dit moment krijgen we alleen af en toe nog een plensbui over ons heen. Veel wind zit daar niet in (maximaal 25 knopen) en het spoelt lekker het zout van de boot.

Zo ziet een squall er uit op de radar

En in het 'echt'

De kinderen zijn er wel aan toe om er te zijn, mede ingegeven doordat het door de buien en de golven wat oncomfortabel is aan boord. Robert komt qua warme maaltijd koken niet verder dan rijst met doperwten en abondigas, in plaats van het lekkere verse eten wat we tot nu toe elke dag konden maken. Nog een ruime 200 mijl te gaan tot de uiterton van de Surinamerivier, als het zo door gaat komen we dinsdagnacht/woensdagochtend aan in Suriname.

Gewoon mooi

 Dag 14. Afstand nog te gaan 114 mijl. Maandag was weer een erg natte dag. Het verwachte patroon van een zonnetje en nu en dan een squall is nergens te vinden: een groot deel van de dag regent het uit complete buienstraten. Voor het eerste deze tocht eten we binnen en Anneke's reddingsvest blaast zich 's middags spontaan op, zo nat is het geworden. Gelukkig zit er niet zoveel wind in de buien als de dagen ervoor dus we hebben een rif uit het grootzeil gehaald.

Laatste zonsopgang op zee voorlopig

Ook de heersende wind is maar licht dus regelmatig zetten we de motor een beetje bij om genoeg voortgang te houden: we willen woensdagochtend rond 07.00 uur bij de uiterton van de rivier zijn om met opkomend water en daglicht naar binnen te varen. De kinderen hebben een nieuw spelletje uitgevonden: Oud Hollandsch Zweethokken: in de voorhut worden kussens en dekbedden tegen de wanden gelegd. Dan gaan ze in kleermakerszit zitten en laten zich omrollen/omvallen door de bewegingen van de boot. 'Zweethok' is geinspireerd door het feit dat de bijboot op het voordek ligt en het luik dus is afgedekt wat de ventilatie niet echt bevordert. Ze hebben er in ieder geval dikke lol mee. Via de SSB vernamen we dat Umnyama en Schorpioen (die een paar dagen voor ons vertrokken) ook gearriveerd zijn en dat er op 2e kerstdag een gezamenlijke BBQ wordt georganiseerd. De Tsuru vaart 30 mijl voor ons en de boten zo'n 350 mijl ons (Zahree, Agaath, Freya) krijgen gelukkig inmiddels ook iets mildere omstandigheden.

Dag 15. Afstand nog te gaan 7 mijl. Dinsdag voelde als een toegift op een mooie oversteek: het weer knapte verder op, minder buien en een zonnetje. De wind was voor de verandering ongeveer 15 knopen uit ZZO dus heerlijk zeilen. Ook is de zee inmiddels aardig afgevlakt omdat we al een tijd in ondiep water varen. Dat er land in de buurt is is te ruiken: bij vlagen ruikt het mossig: dat zal de geur van het regenwoud zijn denken we. Anneke gooit nog een keer een vislijn uit en na een half uur hangt er een mooie tonijn aan de haak.

De zee voedt ons uitbundig

 Penny de Reel heeft zich inmiddels in kilo's verse vis ruimschoots terugbetaald. De tonijn gaat 's avonds schoon op: wit van buiten, rose van binnen, en met wasabi en sojasaus, voortreffelijk. De combi met een curry met pompoen, paprika, ui en zoete aardappel is iets minder maar goed, na twee weken varen is de keus in verse groente iets beperkter geworden. We eten na twee weken toch nog steeds vers en dat vinden we al heel netjes. De kinderen hebben 's middags nog lekker koekjes gebakken: zandkoekjes met chocola, ook heerlijk, het boordleven is niet slecht al komt er snel een eind aan want woensdagmorgen komen we aan. Met nog ongeveer 7 mijl te gaan naar de uiterton en daarna nog ongeveer 25 mijl stomen de rivier op naar Paramaribo. We hebben er zin in: een nieuw land. De oversteek heeft dan 14,5 dag geduurd (we vertrokken dinsdag twee weken geleden uit Mindelo), best vlot dus. Morgen waarschijnlijk geen update, dan genieten we van de eerste indrukken van Suriname.

Ties kijkt ons naar binnen

 Op woensdag 21 juli in de ochtend (dus op de 15e dag) varen we de Suriname rivier op. De omgeving doet eerst wat Fries aan: lage kust, veel bomen, bruin water. Maar als de zon op komt en het licht wat helderder wordt is het duidelijk waar we zijn: regenwoud !

Tijd voor een nieuw gastenvlagje

 We moeten nog ongeveer 20 mijl de rivier op om in Domburg te komen: de beste ankerplek met havenvoorzieningen. Rond 12.00 gaat het anker er in en we proosten met de kinderen op een geslaagde overtocht. We worden begroet door andere boten en gaan na ship-shape aan land: er is een havenbar met koud bier en limonade en een zwembad en het voelt goed. We zijn er.

Boegbeelden

Jeuh !

De kinderen gaan meteen zwemmen en we kletsen bij met de andere jachten. 's Avonds eten we heerlijk Javaans in een eettentje in Domburg: de kinderen eten alles schoon op.

En meteen het zwembad in

Donderdagmorgen skypen de kinderen met hun klassen, dat kan nog net voor de kerstvakantie.

Onze aankomst was opgemerkt

 We gaan ons orienteren op wat we gaan doen in dit land: we gaan vrijdag inklaren, wat nogal wat tijd schijnt te kosten. 2e kerstdag hebben we een BBQ met alle Nederlandse jachten en op oudjaarsdag gaan we met een bootje met zijn alleen naar Paramaribo voor het grote eindejaars feest wat hier legendarisch zou zijn.

Need I say more?

Verdere ideen moeten zich nog materialiseren: we Commewijne rivier opvaren zover als kan, een tocht de jungle in, we gaan het zien, eerst maar lekker genieten van het hier aangekomen zijn.

Toepasselijke lectuur in de havenbar

Skypen met de klas

 Een kort resume van de oversteek:

- We hebben 1900 mijl gezeild en er is niets stuk gegaan, behalve een koffiekopje wat uit het kastje donderde. Ook de dagelijkse inspecties rondom leverden geen slijt of problemen op. 
- We hebben alle dagen vers kunnen eten van de in Mindelo ingekochte groenten en fruit
- Elke keer dat we een lijntje overboord gooiden hebben we vis gevangen als heerlijke extra menu
- We hebben per dag 12 liter water uit de tanks gebruikt en 6 liter flessenwater. Er is nog 400 over in de tanks. Iets minder strikt regime kan dus wel.
- In 14,5 dag waren we over, dankzij bijna alle dagen voldoende wind in de rug, ondanks 'depowered' zeilen: meestentijds voeren we in 20-25 knopen wind met 2 reven in het grootzeil en 3/4 genua op de boom
- nachtwachten zijn heerlijk want lekker koel en als het weer normaal is kun je ook heerlijk slapen tijdens je wacht
- kindertjes hebben zich heerlijk verveeld: een kwaliteit waar ze later nog lol van zullen krijgen
- 200 Watt zonnepaneel is te weinig met een stroomhongerige koelkast: we moesten elke dag stroom draaien
- het is erg fijn om elke dag met andere boten bij te kunnen kletsen, via SSB over lange afstand, of via VHF als er iemand echt dichtbij is.
- je kan met veel wind beter op de Atlantic zitten dan op de Noordzee: golven worden hoog, maar blijven best lang dus geven weinig ongemak.
- de Ovni is een heerlijke boot ! (wisten we al): het zeegedrag is zalig vergeleken met kieljachten. Er blijft goed te leven aan boord, ook met wat meer zee en wind.
- het gevaar van vliegende vissen moet je niet onderschatten: ze vliegen zomaar in je gezicht en je schrikt je lam
- de windpilot heeft ons het grootste deel van de reis gestuurd: wat een topding !